Bệnh gut thứ phát

Bệnh gut còn được gọi là bệnh thống phong. Bài trước chúng ta đã tìm hiểu về bênh gut nguyên phát, bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về bệnh gut thứ phát. Về biểu hiện lâm sàng của bệnh thường là hội chứng viêm một hoặc nhiều khớp cấp tính, tái diễn và một số biến chứng ở cơ quan khác. Khi triệu chứng lâm sàng xuất hiện là bệnh nhân đã có tăng axit uric trong máu một thời gian dài, nhưng cũng có một số trường hợp chỉ có hội chứng tăng axit uric máu mà không dẫn đến viêm khớp gut. Hội chứng tăng axit uric và bệnh gut có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau. 

Bệnh gut thứ phát chiếm tỉ lệ rất thấp thường từ 5% đến 10% so với gut nguyên phát, nhưng lại nặng hơn và khó điều trị. Trong nhóm bệnh gut phụ nữ, gut thứ phát lại chiếm tỉ lệ khá cao, thường cao hơn nam giới.

Hình ảnh bệnh gut

Một số bệnh gut thứ phát đi kèm với các bệnh lý:

Gut và bệnh tăng huyết áp: Người ta nhận thấy nồng độ acid uric máu của bệnh nhân tăng huyết áp thường cao hơn nhóm chứng. Các nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa bệnh tăng huyết áp và tăng acid uric máu mang tính độc lập cho dù có hay không có suy thận và sử dụng thuốc lợi tiểu. Người ta cho rằng Noradrenalin và Angiotensin II có vai trò trong việc làm tăng acid uric máu thông qua cơ chế làm giảm bài tiết acid uric qua ống thận.

Gut và suy giáp: acid uric máu trên bệnh nhân suy giáp thường cao hơn nhóm chứng.

  

Gut do suy thận: Khi urê huyết vượt quá 1g/l thì hầu hết bệnh nhân đều có tình trạng tăng acid uric máu kèm theo. Tăng acid uric cũng rất thường gặp trong nhiễm độc thai nghén và ngộ độc chì, thông qua tổn thương ở cầu thận. Ngoài ra, người ta còn thấy hội chứng tăng acid uric máu ở bệnh nhân đái tháo nhạt do nguyên nhân thận. Một số trường hợp bệnh nhân đến khám bệnh vì viêm khớp gut, đồng thời phát hiện được tình trạng suy thận song song, đã đặt ra cho chúng ta vấn đề về chẩn đoán nguyên nhân, gout là nguyên nhân hay là hậu quả của suy thận. Theo kết quả của nhiều công trình nghiên cứu, tăng acid uric thường là nguyên nhân đối với nhóm nam giới và ngược lại, là hậu quả của suy thận, đối với nhóm nữ.

Hình ảnh bệnh gut

Gut do thuốc lợi tiểu: Cơ chế của hội chứng tăng acid uric do thuốc lợi tiểu là giảm thải trừ acid uric qua ống thận một cách gián tiếp thông qua việc làm giảm thể tích máu lưu thông dẫn đến tăng tái hấp thu acid uric. Sử dụng thuốc lợi tiểu làm nặng thêm bệnh gout sẵn có hoặc làm phát sinh bệnh. Điều trị bệnh, ngoài việc ngưng thuốc, nhóm thuốc tăng thải acid uric là chọn lựa phù hợp với cơ chế bệnh sinh, tuy nhiên allopurinol vẫn cho kết quả tốt.

Gut do vảy nến: Trong khi điều trị và theo dõi bệnh vảy nến, người ta nhận thấy acid uric máu trung bình của nhóm này cao hơn nhiều so với nhóm chứng. Hội chứng tăng acid uric máu của nhóm này thường có liên quan đến quá trình thoái hóa nucleiprotein do tổn thương tế bào biểu bì. Vì vậy, khi tổn thương da càng nhiều, càng tiến triển thì acid uric máu càng cao.

Gut do bệnh lý huyết học: Bệnh gout thứ phát do nguyên nhân huyết học có thể gặp ở bệnh lý tăng sinh tủy, đặc biệt khi đã có biến chứng suy thận, như: Đa u tủy, bệnh lý globulin, Xơ tủy (myélosclérose), Bệnh bạch cầu cấp hay mãn dòng tủy hay dòng lympho, Thiếu máu bất sản...

Tăng acid uric trong nhóm bệnh huyết học chủ yếu do tăng sản xuất từ quá trình thoái hoá nucleoprotein của tế bào bệnh lý hay khi điều trị bằng các thuốc độc tế bào. Acid uric máu trong nhóm này thường rất cao, vượt quá 10mg%. Bệnh xuất hiện với tỷ lệ thấp nhưng diễn biến nặng.